FMS – narzędzie pracy trenera z Podopiecznym
Test FMS, czyli z angielskiego Functional Movement Screen, to metoda służąca do określenia stanu funkcjonalnej sprawności fizycznej danego zawodnika lub osoby trenującej amatorsko, prościej mówiąc – dzięki temu treningowi sprawdzisz, na jakim poziomie rozciągnięcia/mobilności jesteś.
Test FMS składa się z siedmiu ćwiczeń, które mają określić naszą kondycję oraz skłonność do ewentualnych urazów. W ramach FMS wykonujemy odpowiednio:
- Głęboki przysiad
2. Przejście przez płotek
3. Wypad w linii
4. Ruchomość kompleksu barkowego
5. Aktywny wyprost kończyny dolnej
6. Stabilizacja tułowia
7. Stabilizacja rotacyjna
Każda z wykonanych czynności oceniana jest w czterostopniowej skali, od 0 do maksymalnie 3 punktów. Otrzymane w teście FMS oceny są klasyfikowane następująco:
· 0 pkt – ból w trakcie ruchu, oznacza to że nie powinieneś przystąpić do aktywności. Należy zdiagnozować przyczyny oraz odpowiednio je leczyć/wyprowadzić,
· 1 pkt – niezdolność do wykonania zadania, oznacza że nie powinieneś wykonywać aktywności fizycznej, lub oznacza bardzo duże prawdopodobieństwo kontuzji,
· 2 pkt – możliwość wykonania zadania dzięki kompensacyjnym wzorcom ruchowym. Oznacza to że możesz wykonać daną aktywność/ćwiczenie, ale tylko dzięki odpowiedniej pozycji lub przy użyciu ułatwień, np. przy wykonaniu przysiadu potrzebne Ci będą podkładki pod palce lub pięty,
· 3 pkt – zadanie wykonane prawidłowo. Jesteś sprawny fizycznie masz duże zakresy ruchu, brawo!
Maksymalna liczba punktów za wykonane ćwiczenia to 21. Każde z zadań wykonywane jest trzykrotnie i wybierana jest spośród nich ta próba, w której ćwiczenie było najlepiej wykonane technicznie.
Wynik poniżej 14 punktów oznacza, że mamy 50 procent szans na kontuzję, która może nas wykluczyć z dalszego trenowania.
Pamiętajmy, że niezależnie od testu FMS każda zdrowa osoba ma 15 procentowe ryzyko urazu w trakcie aktywności fizycznej.
Czy każda osoba przystępująca do ćwiczeń musi wykonać dokładnie taki test? Istnieje szereg innych ćwiczeń i sposobów którymi możemy zmierzyć naszą sprawność fizyczną.
Kiedy należy go wykonać? Najbardziej miarodajny obraz daje test FMS kiedy osoba dopiero zaczyna przygodę z aktywnością fizyczną oraz po pewnym, ustalonym okresie współpracy. Na początku taki test określa stan fizyczny danej osoby, dzięki czemu trener wie jakie ćwiczenia może stosować a jakich nie powinien, aby bezpiecznie i efektywnie prowadzić Podopiecznego do celu. Kolejny test wykonujemy po określonym czasie współpracy, np. po miesiącu w celu weryfikacji, czy mamy progres we współpracy oraz w czy tempo współpracy jest efektywne.
A co w przypadku, gdy mamy wątpliwości przy ocenie danego ćwiczenia? Osoba nie wykonała pełnego przysiadu ale tez nie potrzebuje ułatwień aby go wykonać? Ocena powinna być zaniżona, celem dalszej poprawy danej sprawności motorycznej.
Czy każdy trener wykonuje taki test na początku współpracy z Podopiecznym? Nie, nie każdy trener wykonuje ten test, ale każdy trener powinien określić sprawność motoryczną swojego Podopiecznego. Nie robiąc tego trener popełnia błąd, który w bliższej/dalszej przyszłości będzie rzutował na zdrowie fizyczne i efekty pracy Podopiecznego.
Czy FMS jest skutecznym sposobem określenia sprawności fizycznej osoby trenującej czy jest niepotrzebną formalnością? Z pewnością jest bardzo pomocną formą określenia zaawansowania i sprawności fizycznej, jednak jest wiele innych ćwiczeń które z powodzeniem mogą go zastąpić. Jednak nie sprawdzając poziomu mobilności trener popełnia wielki błąd, który może zagrażać zdrowiu Podopiecznego.
Trener Paulina
